Te whakaruhi ariā mate hei whakahaere i te hora o ngā kaitomo tauhou
Ka tautuhia e Ahorangi Phil Lester o Te Whare Wānanga o Te Ūpoko o Te Ika i ngā ira ārai mate i roto i te pōpokoriki Aketīna tino urutomo, e whai ana ki te whakaruhi i ēnei ira hei whakaiti i te kaha o ngā pōpokoriki ki te ora. He pānga tō tēnei ki ngā rautaki patu me te whakahaere kīrearea
Published 2 November 2017
I te nuinga o te wā kāore he kaikonihi tūturu o ēnei momo urutomo hei whakahaere i te tokomaha. He maha ka urutomo i ngā wāhi whānui, e poke ana i ngā momo taketake me te tūkino whānui i te taiao. Engari, ka tino itiiti rawa ētahi o ēnei kaitomo tauhou i ngā tau ruarua noa i muri i te urutomonga. Mēnā ka kitea he aha i pēnei ai, ka taea ēnei mōhiotanga te whakamahi hei whakaiti i te horanga.
Ko tētahi whakapae matua mō tēnei huringa momoho me te parekura ko ngā tukumate, ngā moroiti pūtake-tahumaero iti rawa, te take i pēnei ai. Ina whakahiato tētahi kaitomo i ngā huakita me ngā wheori i te nohoanga hou, ka pau ngā tino kaha ki te whawhai i te tahumaero, e iti ake te pakari me te kaha tukituki. Kua whakawhiwhia a Ahorangi Phil Lester o Te Whare Wānanga o Te Ūpoko o Te Ika me ana hoa mahi i tētahi takuhe Pūtea Marsden hei rangahau i tēnei ariā i roto i tētahi kaitomo tino toa – te pōpokoriki o Aketīna.
Ko te pōpokoriki Aketīna tētahi o ngā tino momo urutomo kino rawa o te ao. Ina kua urutomotia a Aotearoa, e hia miriona tāra i te tau ka ngaro ki te ōhanga nā ēnei pōpokoriki i roto i ngā whakaputaranga ahumāra me ngā whakamātautau ki te whakaiti i te tokomaha.
Ka whakamahia e Ahorangi Lester me tōna rōpū ngā tikanga iranga hou rawa hei tautuhi me te aukati i ngā ira e taea ai te pūnaha ārainga mate o te pōpokoriki te whawhai i ngā tukumate rerekē. Nō reira ka taea tēnei maimoatanga whakaruhi-ārai mate te whāngai ki ngā pōpokoriki i te koraha mā ngā mounu i hangaia kia hāngai pū ki ngā pōpokoriki Aketīna anake.
Ka whakapai ake ngā rangahau a Ahorangi Lester i tō tātau mōhio ki te horanga tahumaero, otirā ngā momo urutomo, ā, he huringa nui ka taea i roto i ngā mahi whakahaere momo urutomo tūturu. Tērā pea i tua atu i te whakahaere a te pūnaha i te taupori pōpokoriki Aketīna i Aotearoa, ka taea pea te urutau ki ētahi atu momo urutomo kino puta noa i te ao.